Genel olarak toplumda, ruhsal sorunlara daha çok kış aylarında rastlandığı belirtiliyor. Mevsimsel depresyon (Seasonal Affective Disorder-SAD) her yıl belirli zamanlarda ortaya çıkan majör depresyon formu.
Hastalık mevsimsel ve ışığa bağlı bir karakter gösteriyor. Kış aylarında aşırı yemek yeme, kilo artışı, enerji kaybı ve aşırı uyku görülüyor. Daha sonraki dönemlerde bu belirtilere sosyal çekilme, anksiyete, somatik yakınmalar eşlik ediyor. Bu duygudurum bozukluğu türünde mevsim değişiklikleri kişiyi genel olarak şu alanlarda normalden fazla etkileyebiliyor;
- Ruhsal durumu
- Enerji düzeyi
- Uyku süresi
- İştah – yeme alışkanlıkları
- Sosyal yaşantısı
Bazı araştırmacılara göre mevsimsel duygudurum bozukluğu hemen herkeste ortaya çıkan normal mevsimsel değişikliklerin uç bir durumu ve tedavisi kendi kendini sınırlıyor. Bu anlamda doğru değerlendirme için klinik seyir özelliklerinin yanı sıra, kişiliğe ve mizaca ilişkin özelliklerin de dikkate alınması vurgulanıyor.
Uzmanlar beyindeki melatonin ve serotonin adı verilen iki kimyasalın seviyelerinin bu bozukluktaki etkisine dikkat çekiyor. Güneş ışığı serotonin üretimini arttırıyor. Kış aylarında serotonin seviyesi düşüyor. Hastalığın tedavisinde ışık tedavisi (fototerapi), psikoterapi ve ilaç tedavisi öneriliyor. Fototerapi aynı zamanda kronobiyolojik uyku bozukluklarında, uzun süreli uçak yolculukları veya benzeri durumlarda ortaya çıkan ritm bozukluklarında da kullanılıyor.
Mevsimsel duygudurum bozukluğundan korunmak için öneriler;
- Yaşam alanının daha aydınlık olmasını sağlamak
- Dışarda daha çok vakit geçirmek-sosyalleşmek
- Düzenli egzersiz
- Stres yönetimi-meditasyon
- Sağlıklı beslenme
- Seyahat
